HİDROELEKTRİK SANTRALİ NEDİR?

Hidroelektrik santrali nedir? Kısaca HES olarak adlandırılan ve son yıllarda gündemden düşmeyen Hidroelektrik Santralleri aslında bildiğimiz su değirmenlerinin buğday öğüten değil elektrik üreten modelleridir. Elbette teknolojik olarak aralarında epey fark olsada çalışma sistemi aynıdır. Suyun gücü ile değirmen taşını döndürerek buğdayın öğütülmesi yerine, suyun gücü ile tribünü döndürerek elektrik üretilir.

Hidroelektrik Santrali (HES) nedir?

Ülkemizde yenilenebilir enerji üretim tesislerinin arttırılması kapsamında kurulan nehir tip elektrik üretim tesislerinin kısa adıyla HES denilmektedir.

Ülkemizde birçok ilimizde bulunan Barajlar ile HES arasındaki ayrımı nasıl yapabiliriz. Farkları nelerdir.

Malumunuz barajlar nehirlerin akış yönü istikametinde kurulur. HES’ lerde tıpkı barajlar gibi nehirler üzerine kurulan gelişmiş su değirmeni şeklindeki yapılardır. Ancak yapım ve işletim özellikleri bakımından aralarında kayda değer farklılıklar mevcuttur.

• Baraj yapımında akarsuyun önüne yapılan devasa bentler sayesinde su geniş bir alanda biriktirilerek göle dönüştürülür.
• HES’lerin yapımında ise suyun biriktirilmesi veya depolanması söz konusu değildir. Bu özelliği ile barajlardan önemli ölçüde ayrışır.
• Barajların kurulum amacı sadece elektrik üretimi değildir. Elektrik üretilen bir barajdan farklı şekillerde yararlanmakta mümkündür. Mesela barajlar içme suyunun temininde vey sulama suyu olarak da kullanılabilir. Tüm bu özellikler birarada da olabilir. Yani hem elektrik üretip hemde sulama suyu olarak kullanılabilir. Veya hiç elektrik üretimi yapılmayıp sulama ve içme suyu ihtiyacı için kullanılabilir.
• Ancak HES’ ler için aynı durum sözkonusu değildir. HES’ ler sadece elektrik üretimi için yapılırlar.
• Baraj suyunun gövdeye giriş hızı, akış hızı kontrol edilebilir. Böylelikle yağışsız kurak sezonlarda dahi elektrik üretim yapılabilir, standart bir elektrik üretiminin sağlanabilir.
• HES’lerde ise suyun debisini ayarlamak gibi bir kontrol söz konusu değildir. Üretimi yapılacak elektriğin miktarı mevsimlere göre farklılık gösterebilir.Özellikle bahar aylarında yağışın bol olması ve karların erimesi nedeni ile nehir debileri yükseleceğinden elektrik üretimi artar. Ancak bilhassa yaz ve sonbahar dönemlerinde ise su miktarı önemli ölçüde düşeceğinden elektrik üretimide düşer hatta tamamen sona erebilir.

HES’ ler (Hidroelektrik Santraller) Nasıl Çalışır?

Akarsu üzerine öncelikle suyun toplanması için küçük bir yapı yapılarak su buradan beton kanala aktarılır. Kanal uzunluğu suyun debisine göre veya arazinin durumuna göre değişir. Kanal vasıtası ile regülatöre gelen su cebri borular vasıtasıyla elektrik üreten alternatörlere bağlı türbinin çarklarına aktarılır. Su tirbünün çarklarını döndürür ve elektrik üretimi gerçekleşir. Üretimin gerçekleştiği birime santral adı verilir.

Regülatör isimli makina sayesinde su seviyesi kabartılır ve ekstra bir düşü kazanılır. Düşünün arttırılması ile birlikte üretilecek elektrik üretimi de artar.

Türkiye’nin İlk Hidroelektrik Santrali Hangisidir.

Buraya kadar anlattıklarımla hidroelektrik santrali nedir sorusuna kısmen de olsa yanıt vermiş olduğumu düşünüyorum. Bilinenin aksine HES’ ler yeni bir icat değildir. Türkiyenin ilk Hidro Elektrik Santrali 1929 yılında Trabzon’ un Akçaabat İlçesine kurulan Işıklar Hidro Elektrik santralidir. Aradan geçen 90 yıla rağmen halen çalışmakta ve elektrik üretmeye devam eden santral hükümetin özelleştirme politikası kapsamında özelleştirilerek Visera HES olarak üretimini sürdürmeye devam etmektedir. Halen üretimine devam eden bu santral yıllık 2.500.000 kilovatsaat elektrik üretimi ile 794 konutun günlük elektrik ihtiyacını karşılamaktadır.

Sizlere Van’ ın Erciş İlçesinin Ağaçören Köyünde yapımı halen devam eden Zilan Hidroelektrik Santralinden bahsetmek istiyorum. Bu santral Ağrı ilinin Patnos İlçesinden doğan ve Erciş sınırlarına kadar gelerek Van gölü ile buluşan Zilan Deresi üzerine kurulmaktadır. Yaklaşık maliyeti 70 Milyon (Eski parayla 70 Trilyon) olan bu HES’ nin devlete aylık katkısı 800 bin tl nin üzerinde olacaktır. Erciş ve köylerinin tamamının elektrik ihtiyacını karşılayacak kapasiteye sahip olan bu Hidroelektrik Santrali aslen Niğdenin Bor İlçesinden olan bir girişimci tarafından yapılmaktadır. Zilan deresinin üzerinde kurulu olan ve Ağaçören Mahallesi sınırları içinde kalan Koçköprü barajı ve yine bu barajın üzerinde bulunan Koçköprü HES bölgenin bir diğer alternatif enerji kaynaklarını oluşturmaktadır. Koçköprü barajından sulama konusunda büyük faydalar sağlanmaktadır. Fırsat buldukça bu santral ile ilgili resim ve videolarıda burada paylaşacağım. Saygılarımla…

Hidroelektrik Santrali Nedir

su deposu tamiri

sudeposu tamiri ankara

su tesisatçısı ankara